Waarom blijft zorg buiten bereik?
Niet iedereen weet dat ze rechten hebben als het gaat om hun seksuele en reproductieve gezondheid (SRG). Vooral meisjes, LHBTQI+ personen en mensen met een handicap lopen tegen obstakels aan om toegang te krijgen tot de zorg en diensten die zij nodig hebben. Dit komt door een combinatie van sociale en structurele barrières:
1. Stigma en discriminatie
Beperkende opvattingen en strikte gendernormen leiden tot uitsluiting van kwetsbare groepen, waardoor ze vaak geen toegang krijgen tot de zorg die ze nodig hebben. Een treffend voorbeeld is het verhaal van Josephine, die werd geweigerd door het ziekenhuis toen ze op het punt stond om te bevallen, simpelweg omdat ze een handicap heeft.
2. Gebrek aan seksuele gezondheidsdiensten
Veel zorginstellingen hebben te maken met een gebrek aan geld en een slechte verdeling van zorgbudgetten. Dit resulteert in slechte of soms zelfs helemaal geen seksuele gezondheidsdiensten. Daarnaast krijgen organisaties die zich inzetten voor seksuele gezondheid te weinig steun, en wordt er te weinig aandacht besteed aan meisjes, LHBTQI+ personen en mensen met een handicap.
3. Geen inspraak voor jongeren
Daarnaast worden jongeren niet betrokken bij beslissingen over hun leven. Hun rechten en behoeften komen nauwelijks terug in beleid, begrotingen en verbeterplannen.
De noodzaak om nu te handelen
Wereldwijd worden miljoenen mensen beperkt in hun toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidszorg. Zonder snelle actie blijven kwetsbare groepen buitengesloten en worden hun fundamentele rechten geschonden. De gevolgen van deze gebreken zijn groot:
- Tienerzwangerschappen nemen toe, waardoor jonge meisjes hun opleiding niet kunnen afmaken.
- Seksueel overdraagbare aandoeningen (waaronder HIV) worden niet tijdig opgespoord en behandeld.
- Gendergerelateerd geweld blijft een groot probleem zonder voldoende opvang en hulp.
- Jongeren worden niet betrokken bij beslissingen over hun eigen gezondheid en toekomst.
Changemaker Monica Atim met Geofrey Mwaba (19) en Catherine Mulenga (23) vertellen over de gevaren van tienerzwangerschappen. Klik op de foto als je meer over Monica’s werk wilt lezen.
Het Make Way-programma maakt het verschil
Make Way is een vijfjarig programma dat barrières voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten wil doorbreken. Dit doen we door intersectionaliteit centraal te stellen: we kijken hoe verschillende vormen van discriminatie en uitsluiting samenkomen en elkaar versterken. Op basis van data en onderzoek ontwikkelen we tools om beleidsmakers, zorgverleners en maatschappelijke organisaties te ondersteunen bij het verbeteren van SRGR-diensten.
Het consortium dat het Make Way programma leidt, bestaat uit Akina Mama wa Afrika, Forum for African Women Educationalists, Liliane Foundation, The Circle of Concerned African Women Theologians Kenya, Wemos (en VSO Nederland) en werkt samen met het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Ons 5-jarig programma promoot actief innovatieve plannen in de bewustwording van intersectionele SRGR. Allereerst gaan we nieuwe methodes ontwikkelen (en bestaande methodes aanpassen) om de complexiteit van de SRGR-ongelijkheid bloot te leggen en te analyseren. Na het analyseren worden er oplossingen bedacht voor de, met elkaar samenhangende, obstakels waar gemarginaliseerde jongeren mee te maken krijgen. Deze stap vraagt om zowel nieuwe analyses van bestaande data als aanvullend onderzoek. Het resultaat is een gebruiksvriendelijke gids voor hen die willen pleiten voor intersectioneel SRGR beleid.
Vervolgens selecteren, trainen en begeleiden we een brede groep van organisaties en hun jongerenvertegenwoordigers – van lokaal tot wereldwijd niveau – om zo harder te pleiten voor intersectionele SRG-rechten en aan te dringen op verandering die zij willen zien binnen hun gemeenschap en onder lokale, regionale, nationale en wereldwijde beleidsmakers.
Tijdens het programma willen we organisaties op alle niveaus aanmoedigen om SRGR vanuit een intersectionele lens te bekijken, aan te nemen, te implementeren en ervoor te strijden. Het is ons doel om de maatschappelijke ruimte te verbreden voor gemarginaliseerde jongeren om op te komen voor hun SRG-rechten. Met mentorschap en begeleiding zal het lobbyen steeds vaker en vaker worden gedaan met of door de jongeren zelf.
Onze aanpak in de praktijk
Om duurzame verandering te creëren, richt Make Way zich op verschillende niveaus:
- Bewustwording en educatie: We ontwikkelen nieuwe methodes en passen bestaande tools aan om de complexiteit van SRGR-ongelijkheid bloot te leggen.
- Training en begeleiding: Lokale en internationale organisaties krijgen trainingen om hun pleitbezorging voor intersectionele SRGR-rechten te versterken.
- Jongerenparticipatie: We zorgen ervoor dat jongeren uit gemarginaliseerde groepen worden gehoord en actief kunnen meebeslissen over beleid.
- Samenwerking met beleidsmakers: We ondersteunen overheden in het maken van inclusieve plannen die de toegang tot SRGR verbeteren.
- Lobby en advocacy: We moedigen maatschappelijke organisaties aan om op alle niveaus actie te ondernemen en te strijden voor gelijke rechten.
Dit hebben we tot nu toe bereikt
Tot nu toe hebben we met het Make Way-programma meer dan 30.000 mensen bereikt. Dit betekent dat steeds meer jongeren, beleidsmakers en organisaties zich bewust worden van het belang van seksuele en reproductieve gezondheidsrechten voor iedereen. Jongeren uit gemarginaliseerde groepen hebben meer ruimte gekregen om voor hun rechten op te komen en mee te praten over beslissingen die hen aangaan. Beleidsmakers hebben beter geleerd hoe ze rekening kunnen houden met verschillende achtergronden en situaties in hun plannen. Ook zien we dat zorg en ondersteuning op dit gebied steeds beter toegankelijk worden. Samen zorgen we ervoor dat iedereen de hulp en informatie krijgt die ze nodig hebben!
✅ We hebben meer dan 30.000 mensen bereikt met informatie over SRGR.
✅ We hebben beleidsmakers getraind om intersectioneel beleid te implementeren.
✅ We hebben jongeren uit gemarginaliseerde groepen een stem gegeven in beleidsvorming.
✅ Er is nu verbeterde toegang tot zorg en ondersteuning in diverse landen.
Wat is er nodig om SRGR voor iedereen te realiseren?
Om ervoor te zorgen dat iedereen toegang kan krijgen tot hun SRGR is verandering nodig op verschillende niveaus:
- Gemarginaliseerde groepen moeten zich gezamenlijk uitspreken om hun SRG-rechten te verdedigen en de beleidmakers ter verantwoording roepen
- Beleidsmakers moeten op regionaal, (sub)nationaal en globaal niveau plannen formuleren, strategieën implementeren, beleid schrijven en plannen maken vanuit een intersectionele lens. Dat leidt tot kwalitatieve SRG diensten die beschikbaar, bereikbaar en acceptabel zijn voor iedereen
- De maatschappij moet als geheel respect hebben voor SRGR voor iedereen, inclusief gemarginaliseerde jongeren, vrouwen en de LHBTQI+ gemeenschap.
Jouw steun verandert levens
Wil jij bijdragen aan een wereld waarin iedereen toegang heeft tot seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten? Met jouw donatie help je om bewustwording te vergroten, zorg toegankelijk te maken en jongeren in staat te stellen voor hun rechten op te komen. Doneer nu en maak het verschil!
Make Way is een programma van:
Wat zijn seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten?
Onder toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten voor iedereen verstaan wij:
- Toegang tot zorg voor, tijdens en na de zwangerschap
- Het voorkomen, opsporen en behandelen van SOA’s (inclusief HIV)
- De keuze uit veilige en effectieve anticonceptiemiddelen
- Het voorkomen en monitoren van sekse- en gender gerelateerd geweld
- Positieve en uitgebreide seksuele voorlichting op scholen en elders
