Seksueel geweld en kindhuwelijken
In Zimbabwe kreeg meer dan 35% van de vrouwen en meisjes tussen de 15 en 49 jaar te maken met fysiek geweld. In 14% van de gevallen ging het om seksueel of gendergerelateerd geweld, vaak gepleegd door een (ex-)partner. Ook vroege, gedwongen en kindhuwelijken kwamen veel voor: 32% van de meisjes trouwde vóór haar 18e verjaardag.
Daarnaast zetten mannen hun echtgenote soms zonder waarschuwing uit huis, waardoor vrouwen in een extreem kwetsbare situatie terechtkwamen. Mannen konden eenzijdig besluiten het huwelijk te beëindigen en hoefden dit slechts aan hun familie te melden. Door het gebrek aan juridische bescherming verloren moeders in zulke situaties vaak de voogdij over hun kinderen.
Beperkte toegang tot gezondheidszorg of slachtofferhulp
Daarbovenop kwam dat de toegang tot basisvoorzieningen voor veel vrouwen in Zimbabwe zeer beperkt was – laat staan de toegang tot rechtsbijstand, gezondheidszorg of slachtofferhulp. Ziekenhuizen lagen vaak op grote afstand, waardoor vrouwen soms zelfs onderweg naar een kliniek bevielen. Bovendien ontbraken de middelen om de juiste zorg te kunnen bieden.
Psychosociale supportgroepen hielpen slachtoffers van verkrachting, seksueel misbruik en huiselijk geweld om hun trauma’s te verwerken.
Speak it Loud-project om slachtoffers te ondersteunen
Met het project Speak It Loud werkte VSO samen met vrouwen en meisjes in Zimbabwe om gendergerelateerd geweld te bestrijden, kindhuwelijken terug te dringen en de vrouwenbeweging te versterken. Het project werd uitgevoerd in de provincies Mashonaland Central, Mashonaland West en Manicaland, waar het aantal gevallen van geweld tegen vrouwen en meisjes ver boven het landelijke gemiddelde lag: 56% van de vrouwen in Mashonaland Central had lichamelijk geweld ervaren, 49% in Manicaland en 47% in Mashonaland West.
Zo gingen wij te werk
Met het Speak it Loud-project boden we steun aan slachtoffers van verkrachting, seksueel misbruik en huiselijk geweld bij hun traumaverwerking, én werkten we aan het voorkomen van nieuw geweld. We richtten ons daarbij op de meest kwetsbare vrouwen en meisjes in Zimbabwe via twee hoofdbenaderingen:
1. Hulpverlening
Samen met vrouwenrechtenorganisaties richtten we psychosociale supportgroepen op voor slachtoffers van seksueel geweld en misbruik. In deze veilige gespreksgroepen kregen vrouwen professionele begeleiding bij hun traumaverwerking door hulpverleners. De groepen boden niet alleen een luisterend oor, maar hielpen vrouwen en meisjes ook om zich niet langer alleen of hulpeloos te voelen.
Daarnaast hielpen we vrouwen hun leven opnieuw op te bouwen en financieel zelfstandig te worden, zodat zij de vrijheid hadden om een gewelddadige relatie te verlaten. Ze kregen training en ondersteuning om hun eigen bedrijf op te zetten. Veel van deze vrouwen inspireerden en ondersteunden vervolgens weer anderen in hun gemeenschap om hetzelfde te doen.
De Batanai-naaiclub bestaat uit vrouwen die slachtoffer werden van gendergerelateerd geweld. Dankzij het naaiwerk zijn ze nu financieel onafhankelijk.
2. Preventie
Ook zetten we sterk in op het voorkomen van geweld. Zo doorbraken we de verkrachtingscultuur met voorlichting en juridische ondersteuning. In samenwerking met lokale leiders werden mannen opgeleid in seksuele en reproductieve gezondheid. Zij kregen inzicht in schadelijke normen en taboes die geweld in stand hielden en werden zo positieve rolmodellen voor andere jongens en mannen binnen hun gemeenschap.
Daarnaast riepen we lokale leiders ter verantwoording door vrouwen te leren hoe zij konden lobbyen voor gendergelijkheid en betere zorg. Zo kregen vrouwen uit Magogi het voor elkaar dat er een kliniek in de buurt werd gebouwd.
Dit hebben we bereikt
✅ Meer dan 28.000 vrouwen en meisjes kregen toegang tot onze diensten en informatie.
✅ Daarvan waren 1.500 vrouwen en meisjes met een beperking.
✅ 15 lokale organisaties kregen steun om hun werk beter af te stemmen op de behoeften van vrouwen en meisjes.
Speak it Loud in de media
Bekijk de video om te ontdekken hoe een nieuwe wet het kindhuwelijk in Zimbabwe voor het eerst strafbaar maakt. En leer Portia kennen, die op haar 15e werd verkracht , zwanger raakte en uitgehuwelijkt werd.
Samen bouwen aan een veilige toekomst zonder geweld
Het Speak it Loud-project in Zimbabwe is inmiddels succesvol afgerond, maar ons werk gaat door. Ook in de toekomst willen we vergelijkbare projecten opzetten om kwetsbare mensen in Afrika en Azië te ondersteunen. Of het nu gaat om onderwijs, gezondheidszorg, werk en inkomen of noodhulp: met jouw steun kunnen we meer gemeenschappen helpen aan een betere en veerkrachtigere toekomst. Doneer nu en maak het verschil.
