Vaak wordt het als onbelangrijk gezien dat meisjes naar school gaan en leren, omdat hun waarde vooral ligt in het dienen als bruidsschat en het worden van moeder, die ook het huishouden doet. Veel meisjes verlaten vroegtijdig de school, trouwen en krijgen op jonge leeftijd kinderen. Ze zijn verantwoordelijk voor het huishouden en de zorg voor hun kinderen, waardoor ze zonder opleiding of eigen inkomen kwetsbaar zijn voor huiselijk geweld. Vaak zijn ze zich niet bewust van hun rechten en weten ze niet waar ze hulp kunnen krijgen. Bovendien is kastendiscriminatie in veel delen van Nepal nog steeds aanwezig. Vooral vrouwen en meisjes uit de laagste kaste, de Dalits, worden het zwaarst getroffen. Deze vrouwen worden gezien als kasteloos en onaanraakbaar. Onze changemakers gaan het gesprek aan en maken meisjes en vrouwen bewust van hun rechten. Ze spreken ook met families over het belang dat meisjes naar school gaan en een kans hebben op een mooie toekomst. Stap voor stap doorbreken ze schadelijke traditionele normen.
Changemaker Nishita vertelt: “Hoewel kastendiscriminatie illegaal is in ons land, komt het nog steeds voor. Ik vind het afschuwelijk om te zien hoe Dalits sociaal uitgesloten worden. Hun economische kansen zijn beperkt, doordat ze alleen bepaalde beroepen, zoals schoenmaker, veger of smid, kunnen uitoefenen.” De frustratie die gepaard gaat met armoede en onderdrukking wordt door mannen uit de Dalit-gemeenschap vaak afgereageerd op hun echtgenotes.
Koppelsessies
Samen met haar team werkt Nishita aan preventie van gendergerelateerd geweld. Nishita: “Gedurende tien weken volgen koppels sessies waarin ze discussiëren over onder meer seksuele en reproductieve rechten, gelijkheid tussen man en vrouw en effectieve communicatie. Tijdens deze bijeenkomsten reflecteren de stellen op de schadelijke normen binnen hun gemeenschap. Naast de koppelsessies organiseren we bijeenkomsten voor families van de stellen, scholieren en lokale organisaties. Zo kunnen we ook de rest van de gemeenschap betrekken.”
Purnima en Rajesh, beiden Dalits, namen deel aan de koppelsessies. Ze wonen samen met hun zoontje bij Rajesh’s familie. Naast de problemen in haar huwelijk, had Purnima een slechte relatie met haar schoonfamilie. “Ik mocht het huis niet uit en moest het huishouden helemaal in mijn eentje doen. Ze wilden zelfs niet met mij eten.”
Sinds de koppelsessies en de tweedaagse familiedialoog is er veel veranderd. Purnima vertelt: “Mijn schoonfamilie heeft me geaccepteerd als volwaardig familielid. Ze helpen mee in het huishouden en ik ben zo blij dat ik nu wel het huis uit kan.” Rajesh: “We hebben ook echt geleerd om naar elkaar te luisteren.” Purnima vult aan: “Rajesh en ik kunnen inmiddels openhartig met elkaar praten over bijvoorbeeld ons seksleven of mijn menstruatie.”
“We hebben ook geleerd waar slachtoffers van geweld terecht kunnen voor gratis zorg en juridische hulp. Dat deze hulp gratis is, is belangrijk, omdat we weinig geld hebben,” vertelt Purnima verder. Rajesh: “Vrouwen kunnen nu beter voor zichzelf opkomen. Dat weerhoudt mannen ervan om hun partner te mishandelen.”
Gesprek aan over kastendiscriminatie
In de groepsbijeenkomsten wordt ook gepraat over discriminatie. Er komen verschillende kasten samen, die normaal niet samenkomen. Purnima: “Als Dalit mocht ik vaak niet in ruimtes met hogere kasten komen. Zij wilden niet eens het voedsel eten dat we bereid hadden. Sinds de bijeenkomsten van VSO is er veel minder discriminatie.”
Ook Ganesh en zijn vrouw Geeta deden mee aan VSO’s koppelsessies. Ze komen uit een hogere kaste en discrimineerden mensen van lagere kasten. Ze hielden vast aan de overtuigingen van hun voorouders. Geeta: “Ik gooide het water weg als iemand van een lagere kaste de waterpot aanraakte.” Door de sessies hebben Geeta en Ganesh inmiddels een andere kijk ontwikkeld en hun gedrag aangepast. Nu sporen ze dorpsgenoten aan om hetzelfde te doen.
Rajesh en Purnima delen hun kennis met dorpsgenoten. Rajesh: “Een paar dagen geleden vroeg een vrouw met kind me: ‘Jij hebt toch die sessies bijgewoond? Mijn man slaat mij en mijn zoon de hele tijd. Ik weet niet hoe ik hulp kan krijgen.’ Dankzij de kennis die ik in de sessies opgedaan had, kon ik haar naar de juiste hulpverleners verwijzen.”