Rwanda Lets Learn Through Play Celestin
29/04/2025

Maak kennis met Celestin uit Rwanda: een vrijwilliger met een missie

Celestin Karekezi is een van onze vrijwilligers in Rwanda. Hij ondersteunt kleuterleerkrachten met een krachtige onderwijsmethode: spelenderwijs leren. Door te spelen, verkennen kinderen de wereld om hen heen, bouwen ze relaties op en leren ze nieuwe vaardigheden. In dit interview vertelt Celestin over zijn werk als VSO-vrijwilliger en de impact die hij maakt.

 

Hoe kwam je bij VSO terecht?

“Na acht jaar ervaring als leraar in het (kleuter)onderwijs, kreeg ik de kans om als vrijwilliger aan de slag te gaan bij het ‘Let’s Learn Through Play’-project van VSO. Collega’s die eerder met VSO hadden gewerkt, vertelden mij over hun positieve ervaringen. VSO bood me de kans om te leren, te groeien en tegelijk iets goeds te doen voor anderen.”

Wat betekent vrijwilligerswerk voor jou?

“Voor mij is vrijwilligerswerk een manier om mijn land te helpen ontwikkelen. Door in mijn eigen gemeenschap te werken, draag ik bij aan verandering en vooruitgang. Dankzij VSO kan ik mijn passie voor onderwijs combineren met mijn wens om iets terug te doen voor de samenleving. Tegelijkertijd bouw ik aan mijn professionele toekomst.”

“Dankzij VSO kan ik mijn passie voor onderwijs combineren met mijn wens om iets terug te doen voor de samenleving.”

Wat spreekt je aan in de aanpak van VSO?

“Wat me het meest aanspreekt is hoe VSO internationale en lokale vrijwilligers samenbrengt. We werken in gemengde teams, waarin samenwerking en het delen van kennis centraal staan. Zo leren we allemaal van elkaar. Die aanpak zorgt voor meer impact, wederzijds respect en teamwork. Dat maakt het werk niet alleen effectief, maar ook inspirerend.”

Hoe was het om te starten als vrijwilliger?

“Toen ik begon bij VSO, kreeg ik eerst een uitgebreide introductie. We volgden online cursussen en leerden veel van elkaar als collega’s. Dat gaf me vertrouwen om het veld in te gaan. Het doel van het project was duidelijk: kleuterleerkrachten ondersteunen bij het toepassen van spelenderwijs leren. In plaats van alles om te gooien, sloten we aan bij wat ze al deden. Ik begon altijd met observeren, daarna gaf ik coaching en introduceerde ik stap voor stap nieuwe werkvormen.

Veel leerkrachten waren verbaasd. Ze zeiden: ‘Ik dacht niet dat dit zou werken.’ Maar zodra ze zagen dat de kinderen enthousiast waren én zelf meer plezier beleefden aan het lesgeven, wilden ze het meteen ook in andere vakken proberen. Ik bleef hen begeleiden via telefoontjes, coaching en dagelijkse bezoeken. Die persoonlijke betrokkenheid maakte echt het verschil.”

Rwanda Lets Learn Through Play Celestin

Welke uitdagingen kom je tegen?

“Verandering is nooit makkelijk. Zeker als je nieuwe methodes of technologie introduceert, bots je soms op weerstand. Maar juist dan is het belangrijk om geduldig te blijven en te laten zien wat het oplevert. Ik herinner me een oudere leerkracht die het spelconcept meteen afwees. Hij zei afkeurend: ‘Wat voor spel komt u hier brengen?’ Dankzij meerdere gesprekken, steun van het schoolhoofd en lerarenbijeenkomsten begon hij langzaam van gedachten te veranderen. Nu helpt hij zelfs nieuwe leerkrachten om spelenderwijs leren toe te passen. Dat beschouw ik als een groot succes.

Hoe zorg je voor meer draagvlak?

“Ik werk samen met leerkrachten, schoolleiders en onderwijsfunctionarissen die allemaal hun eigen kennis en ervaring meebrengen. Ook praat ik met burgemeesters en andere lokale bestuurders over het project. Als je echt iets wilt bereiken, moet je deze mensen erbij betrekken. Zij zorgen voor draagvlak en maken het mogelijk om het project goed uit te voeren.

“Ik werk samen met leerkrachten, schoolleiders en onderwijsfunctionarissen die allemaal hun eigen kennis en ervaring meebrengen.”

Bovendien gaan we in gesprek met ouders over hoe ze thuis kunnen bijdragen aan spelenderwijs leren. Sommige ouders moesten eerst aan het idee wennen en zeiden: ‘Waarom zou ik met mijn kind spelen? Ik heb het druk.’ Maar door ouderbijeenkomsten en gesprekken veranderde die houding. Eén opa vertelde me dat zijn kleinzoon een speelgoedautootje had geknutseld van huisafval. De jongen zei: ‘Later maak ik een echte auto voor jou, opa.’ Die woorden raakten hem. Sindsdien speelt hij regelmatig met zijn kleinzoon. Zulke momenten zijn goud waard.”

Kun je een voorbeeld geven dat echt indruk op je maakte?

“Op één school zag ik een groep kinderen de hele dag stilzitten en steeds naar dezelfde letter kijken. Ze leken verveeld en ongeïnteresseerd. Samen met de leerkrachten besloten we om spelhoeken te maken met interactieve activiteiten. Dat veranderde alles. De kinderen werden actiever, luisterden beter en er kwam meer rust in de klas. In plaats van alleen cijfers op het bord te schrijven, gebruikten we bijvoorbeeld flessendoppen en dozen om sommen mee te oefenen. Zo werd leren iets dat je kon voelen en beleven.

In plaats van alleen cijfers op het bord te schrijven, gebruikten we bijvoorbeeld flessendoppen en dozen om sommen mee te oefenen. Zo werd leren iets dat je kon voelen en beleven.

Na zo’n les vroeg ik aan de leerkrachten: ‘Zou jij dit begrijpen als je zelf leerling was?’ Dat zette hen aan het denken. Ze werden nieuwsgieriger en begonnen steeds vaker zelf met ideeën te komen. Nu passen ze spelenderwijs leren toe in bijna al hun lessen.”

Maken jullie ook gebruik van digitale tools?

“Naast het werk in de klas was ik ook betrokken bij het deel van het project dat over technologie ging. We introduceerden tablets op scholen en leerden de leerkrachten hoe ze de VSO school-app konden gebruiken. In het begin waren veel leerkrachten terughoudend. Sommigen durfden de tablet niet eens aan te raken. Maar met wat geduld, begeleiding en oefenen, veranderde dat. Nu kunnen ze zelfstandig met de app werken en lossen ze technische problemen zelf op. Die groei in digitale vaardigheden maakt me echt trots.”

Rwanda Lets Learn Through Play Celestin

Wat betekent actief burgerschap voor jou?

“Voor mij betekent actief burgerschap dat mensen leren om zelfstandig verder te kunnen, ook als wij er als vrijwilligers niet meer zijn. Daarom trainen we leerkrachten om zelf lesmateriaal te maken met wat ze lokaal beschikbaar hebben.

Een mooi voorbeeld: als er touw nodig is voor een spel, leren we ouders hoe ze touw kunnen maken van bananenvezels. Zo hoeven scholen niet te wachten op donaties en kunnen ze meteen aan de slag. Deze manier van werken zorgt ervoor dat leerkrachten én ouders betrokken zijn bij het leerproces. Ze bouwen mee aan de toekomst van hun kinderen én hun gemeenschap.”

“Als er touw nodig is voor een spel, leren we ouders hoe ze touw kunnen maken van bananenvezels. Zo hoeven scholen niet te wachten op donaties en kunnen ze meteen aan de slag.”

Hoe zou je de impact van het project omschrijven?

“Het project maakt echt een verschil. Ik zie het met eigen ogen. Voordat het project van start ging, werkte men vaak op een traditionele manier in het onderwijs. Na onze samenwerking zie je verandering: leerkrachten gebruiken nieuwe methodes en zijn enthousiaster, kinderen leren actiever, en ouders raken meer betrokken. Dat is de kracht van vrijwilligerswerk. Je laat iets achter dat blijft groeien.”

Over het project van VSO

VSO verbetert onderwijsprestaties in alle dertig districten van Rwanda. Dankzij de steun van vrijwilligers en donateurs hebben we al geweldige resultaten geboekt, maar er is nog veel te doen. Er zijn nog altijd duizenden kinderen die achterblijven in schoolresultaten door verkeerde onderwijsmethoden. Samen kunnen we daar verandering in brengen. Word donateur van VSO en zorg ervoor dat kinderen in Rwanda kunnen rekenen op kwalitatief onderwijs.